Söz konusu Japoncadan çeviri olunca ister istemez ilgimi çekti. “Hunharca” çeviri nasıl yapılmış merak ettim biraz araştırdım  🙂

Sosyal ağlarımızda sayısız malumat dolaşıyor. Kimi zaman yazılı gördüğümüz için, beynimiz, gördüğü şeyi kaydediyor ve doğru kabul ediyor. Bugün, sosyal ağımda defalarca gördüğüm bir haberden bahsedeceğim. Bu sefer televizyondan ve gazetelerden sosyal ağa aktarılan bir haber.

Şansal Büyüka, Bursaspor futbolcusu Hosogai’la yapılan röportajda İngilizce konuşan ve Hosogai’in verdiği Japonca cevapları Türkçeye çeviren tercümanın doğru çeviri yapmadığını, bunun camiaya saygısızlık olduğunu söylüyor. Hosogai’in mimiğini ise gülmek olarak değerlendiriyor. Tercümanın yaptığı şeye yorumu ise şu: “Kafasına göre tercüme ediyormuş gibi kamuoyuna tercüme yapıyor.”

Hürriyet şu şekilde aktarmış: ” Süper Lig’deki Gençlerbirliği-Bursaspor maçı öncesi canlı yayında tercüman skandalı yaşandı. Muhabirin Türkçe sorusunu tercüman İngilizce’ye çevirip Japon futbolcu Hosogai’ye sordu. İngilizce bilmeyen Hosogai Japonca yanıtladı. Yine Japonca bilmeyen tercüman da Türkçe’ye çevirdi! Lig TV yorumcusu Şansal Büyüka olaya çok sert tepki gösterdi.”

 onedio.com sitesinde editör Arslan Ural Karabağlı’nın bu konuda yazdığı haberin başlığı ise şöyle: “Japonca Bilmediği İçin Canlı Yayında Tüm Türkiye’yi Hunharca Trolleyen Tercüman Vakası”. Vaktiniz varsa haberlerin altındaki yorumlara da bakabilirsiniz, pek çok kişinin haberi tamamen doğru kabul edip bunun üzerinden yorum yaptığını görüyoruz. Bunun dışında tercümanın Japonca anladığını ama konuşamadığı tahminini yapan olduğu gibi, tercümanın en uygun şekilde durumu kurtardığından bahsedenler de var.

Youtube’da yer alan, Şansal Büyüka’nın yorum yaptığı videodaki (yazının en altında görebilirsiniz)  Japonca konuşmaları, tercümanın yaptığı tercümeyi ve gerçek anlamını aktarıyorum.  Japonca konuşmalarda tam yakalayamadığım yerler olduğu için Japonca anadil konuşucusu Tomoe Tsuchiya hanıma sordum, Japoncalar onun notları.

1. Soru: İki takım da son haftalarda çok formda. Neler söylemek ister karşılaşmayla ilgili?

Hosogai: ee maa tonikaku anoo… three point… anoo… kachiten 3 o totte .Bursa ni kaeritai to omotteimasu kedo.

Tercüman: Hırsla oynayıp güzel bir oyun sergileyip 3 puanı almak istiyoruz.

Hosogai’in söylediğinin Türkçesi: ee, hımm, herhalükarda, şey… 3 puan… şey.. 3 puanı kazanıp Bursa’ya dönmek istiyoruz ama…

Yorum: Kaynak metinde temel mesaj 3 puan çeviride verilmiş. Bursa atlanmış. Hırs ve güzel oyun ise kaynak metinde yok.

2. Soru : Peki son haftalardaki çıkışı nasıl değerlendiriyor? Özellikle Hamza Hamzaoğlu geldiğinden beri takımda müthiş bir ivme var.

Hosogai:  iyaa maa sugoku positive na koto da to omotte imasu shi, kono mama team no jun-i ga dondon ue ni agatte iku yo-ni doryoku shiyo-to omotteimasu.

Tercüman: Hoca geldikten beri pozitif gelişmeler oldu. Takım daha iyiye gidiyor. Sürekli daha iyi oynuyoruz. Bu maçta bunu devam ettirmek istiyoruz.

Hosogai’in söylediğinin Türkçesi: Yo…  hımm,  çok pozitif bir şey olduğunu düşünüyorum, aynı zamanda bu şekilde takımın pozisyonunun yukarı çıkması (sıralamada yükselmesi) için elimden geleni yapmayı düşünüyorum.

Yorum: Kaynak metinde pozitif sözcüğünün bulunduğu cümle eksiltili. Bu nedenle, ilk cümledeki gibi bir değiştirmeye gitmek, ekleme yapmak çeviride olası. Takımın pozisyonunu yukarı çıkarmak ve takım iyiye gidiyor ardıl çeviride yapılabilecek bir değişim olabilir. “Bu maçta” ifadesi kaynak metinde yok ve eklenmesi hata. Son cümledeki biz-ben farkı ise Japoncadan çeviri yapan, Japoncaya çok hakim olmayan birinin de yapabileceği bir hata çünkü özne eksiltili.

İzlediklerimden kişisel olarak tercümanla ilgili şu sonuçları çıkardım, çeviri yaptığı konuya hakim, (Japonca bilmediği doğruysa) sezgileri çok güçlü ya da sorular üzerinde en azından önceden kısaca konuşulmuş ve neden bahsedeceğini biliyordu. Çevirileri karşılaştırdığımızda çeviride yapılanın hunharca olmadığı ve tüm Türkiye’nin trollenmediği, tercüman açısından bakıldığında “saygısızlık” olarak gözükecek kadar ana konudan uzaklaşılmadığı, “kafasına göre tercüme”nin geniş tanımından uzak bir şekilde, ana konuyu kısmen de olsa aktarabildiği görülebilir. Tercüman skandalı tanımını, (eğer doğruysa) Japonca tercüman sağlamayan futbol kulübü için düşünmek mümkünse de, tercümanın bir skandalı çözümlediği gözlemlenebilir.